เพิ่มศักยภาพฟื้นฟูผู้ป่วยโรคหลอดเลือดสมอง อัมพฤกษ์ อัมพาต...กลับมาเดินได้อีกครั้ง ที่ศูนย์ฟื้นฟูสมอง

เวชศาสตร์ฟื้นฟู

หุ่นยนต์ฝึกเดินเสมือนจริง(Exoskeleton)

โรคหลอดเลือดสมองทำให้ชีวิตผู้ป่วย...เปลี่ยนไป!!ด้วยเหตุที่วงการแพทย์ได้มีการพัฒนาก้าวหน้าต่อเนื่องโดยไม่หยุดอยู่กับที่ ทำให้ผลสำเร็จที่ตามมาคือ “องค์ความรู้-วิทยาการ” ครอบคลุมถึง“อุปกรณ์การแพทย์” เพื่อการบำบัดรักษาที่ก้าวหน้าทันสมัยและถึงพร้อมด้วย “ศักยภาพ” และ “ประสิทธิภาพ” ในการขจัดสารพัดโรคภัยไข้เจ็บให้ผู้ป่วยคืนสู่การใช้ชีวิตที่มีคุณภาพอย่างเห็นผล หลังจากได้รับการตรวจวินิจฉัยและบำบัดรักษาด้วยความแม่นยำฉับไวยิ่งกว่าในอดีต โดยมีผลสำเร็จเป็นที่ประจักษ์ได้จากกรณีของโรคภัยหลายชนิดซึ่งเคยได้ชื่อว่าเป็นอันตรายร้ายแรงก็มีอันต้องแผ่วลงในปัจจุบัน...อย่างกรณี “โรคหลอดเลือดสมอง” หรือ ‘Stroke’ ที่เมื่อเกิดกับผู้ป่วยรายใด ก็จะส่งผลให้ชีวิตของพวกเขามีอันต้อง “เปลี่ยนไป” เพราะแม้จะรอดชีวิตมาได้ก็ต้องเผชิญกับภาวะ “อัมพฤกษ์ อัมพาต” ซ้ำสอง ส่วนอาการจะหนักเบาเพียงใดขึ้นอยู่กับระยะเวลาแรกเริ่มเมื่อเกิดปัญหาที่หลอดเลือดสมองจนไปถึงเวลาที่ได้รับการบำบัดรักษา ซึ่งหากช้าเกินกรอบเวลามาตรฐานทางการแพทย์ก็อาจจะหนีไม่พ้นต้องเผชิญชีวิตที่หดหู่น่าเห็นใจ อีกประการคือ “การฟื้นฟู-ดูแล” อย่างเป็นระบบซึ่งจะแตกต่างทั้ง “หลักการ” และ “เทคนิค” เมื่อเทียบกับในยุคปัจจุบันซึ่งได้มีการคิดค้นจนมีความทันสมัยในทุกด้าน โดยได้มีการนำมาใช้ประโยชน์กับบรรดาผู้ป่วย “อัมพฤกษ์ อัมพาต” จาก “โรคหลอดเลือดสมอง” ช่วยให้การเคลื่อนไหวที่ผิดปกติได้ฟื้นตัวอย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น...โดยที่ “ศูนย์เวชศาสตร์ฟื้นฟูสมองและระบบประสาท...โรงพยาบาลสุขุมวิท” มีผลคืบหน้าจากการใช้พัฒนาการก้าวหน้าทั้งในด้าน “องค์ความรู้...วิชาการ” รวมทั้ง “อุปกรณ์การแพทย์ และทีมเวชศาสตร์ฟื้นฟู” ที่มีศักยภาพสูงในการ “บำบัดรักษา” และ “ฟื้นฟู-ดูแล” ผู้ป่วยที่มีความผิดปกติเกี่ยวกับระบบประสาทอันเป็นผลจากกรณีโรคหลอดเลือดในสมอง ทั้งนี้ “นพ.วรวัฒน์ เอียวสินพานิช...แพทย์ผู้ชำนาญการด้านเวชศาสตร์ฟื้นฟู รพ.สุขุมวิท” ได้ฉายภาพรวมของศูนย์ฯ แห่งนี้ว่า

“...ศูนย์ฟื้นฟูระบบประสาทโรงพยาบาลสุขุมวิทมีความพร้อมในการดูแลคนไข้ในหลายกรณีที่เกิดความผิดปกติเกี่ยวกับระบบประสาท ไม่ว่าจะเป็นเส้นเลือดในสมองแตกหรือตีบ ทำให้เกิดอาการแขนขาอ่อนแรง อัมพฤกษ์ อัมพาต โรคจากอุบัติเหตุที่สมองและก่อให้เกิดความความผิดปกติด้านการเคลื่อนไหว หรือแม้กระทั่งคนไข้ที่มีไขสันหลังบาดเจ็บจากอุบัติเหตุนะครับ... โดยเรามีความพร้อมในแง่เครื่องมือหรือเทคโนโลยีในการรักษา รวมทั้งในแง่เทคนิคการดูแลคนไข้ ด้วยหัตถการทางการแพทย์ คือพูดได้ว่าใช้ทั้ง Hi-tech และ High touch เพื่อประสิทธิภาพการรักษาที่ให้ประโยชน์สูงสุดในการฟื้นฟูสภาพของคนไข้ และอาศัยหลักการดูแลแบบสหวิชาชีพซึ่งจะมีทั้งแพทย์ นักกายภาพบำบัด นักกิจกรรมบำบัด ร่วมกันดูแลและวางแผนกับผู้ป่วยและญาติ เพื่อประเมินถึงศักยภาพในการฟื้นตัวของคนไข้จะเป็นไปอย่างดีมากน้อยเพียงใด และจะต้องทำอย่างไร...”

เทคโนโลยีทันสมัยที่ได้สั่งนำเข้ามาใช้ฟื้นฟูผู้ป่วย!!

‘Hi-Tech’ ที่ “คุณหมอวรวัฒน์” เอ่ยถึงจะมีตั้งแต่ “เครื่องกระตุ้นด้วยคลื่นแม่เหล็ก” ซึ่ง “รพ.สุขุมวิท” ได้มีเครื่องมือก้าวหน้าทางเทคโนโลยีหลากหลาย อาทิ “เครื่องกระตุ้นแม่เหล็กที่ใช้สำหรับแขน-ขา และลำตัว” เพื่อลดอาการปวดกระตุ้นกล้ามเนื้อ กับอีกแบบที่ใช้สำหรับ “กระตุ้นที่ศีรษะ” สำหรับผู้ป่วยที่พ้นอันตรายจากเส้นเลือดในสมองแตกหรือตีบมาแล้ว หรือมีการบาดเจ็บในสมอง รวมถึง “ผู้ป่วยด้วยภาวะซึมเศร้า” ก็สามารถที่จะใช้เครื่องกระตุ้นด้วยคลื่นแม่เหล็กมาบำบัดรักษากลุ่มโรคเหล่านี้ได้ ...นอกจากนี้ยังมีเครื่องมือสำคัญอีกอย่างซึ่งจัดว่าเป็น “เทคโนโลยี” ที่เปี่ยมด้วยประสิทธิภาพ” ในการช่วยผู้ป่วยซึ่งมีความผิดปกติด้านการเคลื่อนไหวให้ฟื้นตัวได้เร็วขึ้น นั่นคือ “หุ่นยนต์ฝึกเดินเสมือนจริง (Exoskeleton)” ซึ่งต่างจากหุ่นยนต์ทั่วไปโดย นพ. ปัณณวิชญ์ วงศ์วิวัฒนานนท์ แพทย์ผู้ชำนาญด้านเวชศาสตร์ฟื้นฟู ได้อธิบายว่า หุ่นยนต์ฝึกเดินเสมือนจริง (Exoskeleton) นี้เป็นการให้ผู้ป่วยฝึกเดินกับพื้นจริงๆ (On Ground Training) ก่อให้เกิดการเปลี่ยนแปลงที่ดีขึ้น มีการฟื้นฟูของเซลล์สมอง ในเรื่องของการควบคุมการเคลื่อนไหวเพราะในจังหวะการเดินนั้น ก่อให้เกิดการก้าวย่าง โดยมีการงอของข้อสะโพก การเหยียดข้อสะโพก มีการงอของข้อเข่า เหยียดของข้อเข่า สลับขากันทั้ง 2 ข้าง เป็นแบบการเดินเหมือนคนปกติ เป็นวิธีการกระตุ้นการฟื้นฟูการฝึกเดินไปยังสมองได้ดีที่ สุด แต่ก็ใช่ว่าจะอาศัยเพียงแค่อุปกรณ์กับนักกายภาพในการฝึกเท่านั้น หากแต่ “ศูนย์เวชศาสตร์ฟื้นฟูสมองและระบบประสาท...รพ.สุขุมวิท” ยังได้จัดให้มีการเพิ่มทักษะขั้นพื้นฐานกับนักกิจกรรมบำบัด ที่จะมาช่วยฟื้นฟูทักษะต่างๆที่บกพร่องไป ทั้งในชีวิตประจำวัน การเรียน การทำงานต่างๆ โดยเพิ่มฟื้นฟูทักษะฟังก์ชั่นของสมอง การใช้กล้ามเนื้อมัดเล็ก การกลืน การพูด ความคิดความจำ ร่วมกับอุปกรณ์ทั่วไปในชีวิตประจำวันและเทคโนโลยีใหม่เข้ามาฟื้นฟู ร่วมกับการตกแต่งสถานที่ให้เหมาะสมสอดคล้องสำหรับการฝึกผู้ป่วยด้วยบรรยากาศที่ผ่อนคลายด้วยการจัดระบบแสง-สี และภาพที่ดูแล้วได้บรรยากาศของการผ่อนคลายโดยฝึกอยู่ภายใต้ ‘Healing Environment’ คือมี “สภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวยต่อการเยียวยาทั้งร่างกายและจิตใจ” ไปพร้อมกัน โดยไม่เพียงแต่ผู้ป่วยด้วยภาวะ “อัมพฤกษ์ อัมพาต” เท่านั้น แต่ยังรวมถึงผู้ป่วยที่มีอาการอื่น ๆ ดังที่ได้เอ่ยถึงรวมทั้งกรณีของ “ผู้ที่เผชิญภาวะไขสันหลังอักเสบ” ด้วยดังเช่นกรณีของ “คุณวราภรณ์” ซึ่งหลังจากเข้ารับการฟื้นฟูที่ “รพ.สุขุมวิท” แล้วเผยว่า

“...เมื่อ 2 ปีก่อน มาโรงพยาบาลสุขุมวิท เพื่อจะใช้คลื่นแม่เหล็กคือ TMS เพื่อกระตุ้นระบบประสาทให้กลับมาทำงานได้ดีขึ้นค่ะ...ต่อมาก็ได้ฝึกเดินกับหุ่นยนต์ ซึ่งมีความละเอียดกว่านักกายภาพค่ะ เป็นต้นว่านักกายภาพบอกให้เราฝึกทำ 10 ที แต่หุ่นยนต์จะรู้ประสิทธิภาพของเราว่ามีแรงขนาดไหน เขาวัดได้ละเอียดค่อนข้างดี...ช่วยให้เราออกแรงได้ตรงจุด และกลับมาก้าวเดินได้เหมือนปกติค่ะ...ซึ่งเราต้องฝึกให้สม่ำเสมอไปเรื่อย ๆ อย่าหยุด...อย่ายกเลิกเพื่อให้กล้ามเนื้อกลับมาแข็งแรงเหมือนเดิมค่ะ...”

ถูกรถชนจนหมดสิทธิ์เดินแล้ว ยังมีโอกาสฟื้น!!!

กรณี “คุณเมย์” ผู้ป่วยอัมพาตช่วงล่างจากการถูกรถยนต์ชนเมื่อ 4 ปีไม่ท้อแท้ต่อการพัฒนาร่างกายของตัวเองจนสามารถลุกขึ้นนั่งได้ ยิ่งกว่านั้นยังได้พัฒนาสู่การเดินโดยสวมขาเหล็กและใช้วอล์คเก้อร์เป็นตัวช่วยโดยมีความตั้งใจว่าต้องกลับมาเดินให้ได้ ..ในที่สุดก็ได้เข้ารับการฟื้นฟูที่ “ศูนย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู...โรงพยาบาลสุขุมวิท” เมื่อ 2 ปีที่แล้ว ซึ่งได้ใช้ประโยชน์จาก “เครื่องกระตุ้นด้วยคลื่นแม่เหล็ก” เป็นอันดับแรกและส่งผลให้การขับถ่ายด้วยตัวเองฟื้นคืนกลับมา ก่อนเข้าคอร์สฟื้นฟูตามที่คุณหมอแนะนำ จนกระทั่งได้เข้ารับ “การฝึกเดินกับหุ่นยนต์” ตัวใหม่ที่ก่อให้เกิด “ความประทับใจ” จนทำให้ “คุณเมย์” ถ่ายทอดความรู้สึกออกมาดังนี้ “...หลังจากเข้ามารับการฟื้นฟู “เครื่องกระตุ้นด้วยคลื่นแม่เหล็ก” เป็นอันดับแรกและส่งผลให้การขับถ่ายด้วยตัวเองฟื้นคืนกลับมา พอได้มาลองฝึกเดินกับหุ่นยนต์ฝึกเดินเสมือนจริง (Exoskeleton) หุ่นยนต์ยกขาเราได้มันเหมือนกับเราเดินปกติ เหมือนเรากลับมาเดินได้อีกครั้งหนึ่งค่ะ...เหมือนที่เราเดินปกติก่อนถูกรถชนเลยค่ะ...สมูท เป็นธรรมชาติ... ถ้าทำได้ก็อยากจะกอดหุ่นยนต์แล้วบอกว่าคุณคือมายเบสท์เฟรนด์เลยนะ เป็นเพื่อนที่ดีที่สุดที่ฉันฝันมาตลอด... แล้วก็อยากบอกคุณหมอว่าได้มาเติมเต็มความฝันของผู้พิการที่เขาฝันอยากจะกลับมาเดินได้ แม้แค่เสี้ยววินาทีก็ยังดีค่ะ...”

เป้าหมายสำคัญ คือผลลัพธ์ของผู้ป่วยที่ดีขึ้น

“...ที่อยากเห็นคือเห็นผู้ป่วยกลับมาเดินได้ด้วยตัวเอง ส่วนที่ว่าจะกลับมาเดินได้แบบเดินได้ด้วยตัวเองล้วน ๆ หรือเดินได้ด้วยเครื่องช่วยเดินก็เป็นเป้าหมายที่จะให้คนไข้คืนกลับสู่การมีอิสระในการเดินโดยอาจมีเครื่องช่วยค้ำยันนิดหน่อย ที่ช่วยให้ผู้ป่วยกับมาเดินได้อีกครั้งถือว่าเป็นหนึ่งเป้าหมายสำคัญ จริง ๆ แล้วกลุ่มผู้ป่วยอัมพฤกษ์ อัมพาตไม่ว่าจะเป็นเพราะโรคหลอดเลือดสมอง หรือโรคทางสมองใด ๆ รวมทั้งการบาดเจ็บที่เกิดกับไขสันหลังทุกกลุ่มเหล่านี้ทั้งหมด ซึ่งไม่ว่าจะอยู่ในช่วงเริ่มแรก ระยะกลาง ๆ หรือเป็นระยะเรื้อรังแล้วก็ตาม จะไม่มีการหยุดพัฒนาของการฟื้นคืน สามารถฟื้นฟูพัฒนาได้ต่อเนื่อง จากหลักการนี้ก็เป็นคำตอบได้แล้วว่า หากเป็นอัมพฤกษ์ อัมพาตมานานแค่ไหน ก็สามารถเข้ารับการฟื้นฟูสมรรถภาพร่างกายให้สามารถกลับไปใช้ชีวิตปกติได้ดีขึ้นได้



 นพ. ปัณณวิชญ์ วงศ์วิวัฒนานนท์

นพ. ปัณณวิชญ์ วงศ์วิวัฒนานนท์
แพทย์ผู้ชำนาญการด้านเวชศาสตร์ฟื้นฟู


นพ.วรวัฒน์ เอียวสินพานิช

นพ.วรวัฒน์ เอียวสินพานิช
แพทย์ผู้ชำนาญการด้านเวชศาสตร์ฟื้นฟู



สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมศูนย์เวชศาสตร์ฟื้นฟู
ชั้น 9 โรงพยาบาลสุขุมวิท
โทร. 02-391-0011 ต่อ 971, 972



ติดตามรับข้อมูลข่าวสารอัพเดทจากทางโรงพยาบาล:

   
VAR_INCL_CK