ทำไมต้องตรวจสุขภาพประจำปี?
การมีสุขภาพที่ดีเป็นสิ่งที่ทุกคนปรารถนา ยิ่งในปัจจุบันที่มีโรคระบาด และกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง หรือที่เรียกว่าโรค NCDs ที่เป็นเสมือนภัยเงียบที่เราควรต้องเฝ้าระวังสุขภาพของเราให้ห่างไกลโรคเหล่านี้ ดังนั้นหมอจึงอยากเรียนเชิญทุกท่านมาตรวจสุขภาพประจำปีกัน
การตรวจสุขภาพ หมายถึง การตรวจด้านสุขภาพของผู้ที่มีอาการ หรืออาการแสดงของการเจ็บป่วยที่เกี่ยวข้องกับการตรวจนั้น เพื่อค้นหาปัจจัยเสี่ยง ภาวะผิดปกติ หรือโรคซึ่งนำไปสู่การป้องกัน อย่างเช่น การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม การส่งเสริมสุขภาพของผู้ที่รับการตรวจ หรือให้การบำบัดรักษาตั้งแต่ระยะแรก
เพราะฉะนั้นการตรวจสุขภาพ จึงครอบคลุมทั้งทางด้าน เพื่อส่งเสริมสุขภาพที่ดี ค้นหาปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรค และการรักษาโรคตั้งแต่ระยะเริ่มต้น ดังนั้นจึงเนว่าการตรวจสุขภาพประจำปี เป็นส่วนที่มีความสำคัญสำหรับบุคคลทุกช่วงวัย
ตรวจสุขภาพประจำปีตรวจอะไรบ้าง และตรวจสุขภาพประจำปีต้องเตรียมตัวอย่างไร
ในการตรวจสุขภาพประจำปีนั้น ทางโรงพยาบาลก็จะมีการซักประวัติสุขภาพ ตรวจร่างกาย และการตรวจทางห้อง ปฏิบัติการต่างๆ เช่น การตรวจเลือด การตรวจวินิจฉัยทางรังสี (การเอกซเรย์ทรวงอก อัตราซาวด์)
โดยในผู้ที่มีอายุมากขึ้นก็จะมีความเสี่ยงต่อโรคมากกว่าผู้ที่มีอายุน้อย โดยเฉพาะกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง เช่น โรคความดันโลหิตสูง เส้นเลือดหัวใจตีบ เบาหวาน หรือในบางท่านมีประวัติครอบครัวเป็นโรคมะเร็งลำไส้ ก็จะมีความเสี่ยงต่อโรคมากกว่สบุคคลทั่วไป
สำหรับคำแนะนำการเตรียมตัวก่อนมาตรวจสุขภาพประจำปี ก็คือ
- พักผ่อนให้เพียงพอก่อนมาตรวจสุขภาพ อย่างน้อย 6-8 ชั่วโมง
- งดอาหาร และเครื่องดื่มที่มีพลังงานอย่างน้อย 8-12 ชั่วโมง สามารถดื่มน้ำเปล่าได้
- หากมีโรคประจำตัว เช่น โรคความดันโลหิตสูง และมียาต้องรับประทาน สามารถรับประทานได้ตามปกติ และควรแจ้งให้แพทย์ หรือพยาบาลให้ทราบก่อนตรวจ แต่หากเป็นยาเบาหวาน แนะนำยังไม่ต้องรับประทานยามาค่ะ เพราะอาจจะทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ เนื่องจากต้องงดอาหารก่อนเจาะเลือดหรือตรวจอื่นๆ แนะนำให้แจ้งแพทย์ หรือพยาบาลให้ทราบก่อนตรวจ
- สำหรับสุภาพสตรี แนะนำว่าควรงดตรวจในช่วงก่อนและหลังมีประจำเดือนประมาณ 7 วัน ซึ่งอาจจะส่งผลต่อการตรวจปัสสาวะ ตรวจภายในหรือการตรวจเอกซเนย์เต้านม เพราะเต้านมจะมีความคัดตึง และหากสงสัยว่าตั้งครรภ์โปรดแจ้งให้เจ้าหน้าที่ทราบเพื่องดการเอกซเรย์
สำหรับขั้นตอนในการมาตรวจสุขภาพประจำปี ก็จะประกอบด้วย
- การซักประวัติ การวัดสัญญาณชีพ คือ วัดความดันโลหิต ชีพจร วัดอุณหภูมิร่างกาย วัดเส้นรอบเอว ซึ่งบางท่านอาจมีภาวะความดันโลหิตสูงโดยไม่มีอาการใดๆ ถือเป็นภัยเงียบอย่างหนึ่ง เพราะความดันโลหิตสูงที่ไม่ได่รับการรักษา จะทำให้เกิดโรคอื่นๆ ตามมาได้ เช่น โรคหัวใจ โรคไตวายเรื้อรัง หรือการที่มีเส้นรอบเอวที่มากกว่าปกติ ก็จะเสี่ยงต่อกลุ่มโรคไม่ติดต่อเรื้อรังต่างๆ ได้
- การซักประวัติและการตรวจร่างกายโดยแพทย์ ซึ่งตรงนี้ก็จะได้รับฟังผลตรวจทางห้องปฏิบัติการและคำแนะนำด้านสุขภาพจากแพทย์ค่ะ
การซักประวัติในบางท่านมีพฤติกรรมที่เสี่ยง เช่น การสูบบุหรี่ หรือมีประวัติโรคที่เสี่ยงทางพันธุกรรม แพทย์จะได้ให้คำ แนะนำให้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรม หรือแนะนำปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพิ่มเติม เช่น มีประวัติโรคมะเร็งรังไข่ มะเร็งลำไส้ใหญ่ในครอบครัว ซึ่งจะทำให้มีความเสี่ยงต่อโรคนั้นสูงกว่าบุคคลทั่วไป บางท่านแพทย์ตรวจร่างกายพบความผิดปกติ เช่น เสียงหัวใจผิดปกติ อาจจะเป็นโรคลิ้นหัวใจรั่วหรือตีบ ก็จะแนะนำส่งปรึกษาแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพิ่มเติม มีการตรวจสุขภาพตาโดยจักษุแพทย์ เช่น การตรวจคัดกรองโรคต้อหิน การตรวจภายในและคัดกรองมะเร็งปากมดลูกโดยสูติ – นารีเวช
สำหรับการตรวจทางห้องปฏิบัติการนั้น ก็จะมี
- การตรวจวิเคราะห์ทางเลือด เช่น การวัดระดับน้ำตาล ดูความเสี่ยงต่อโรคเบาหวาน ไขมันในเลือดสูง ซึ่งใยบางท่านรูปร่างไม่ได้อ้วนก็อาจจะมีภาวะไขมันในเลือดที่ผิดปกติ เสี่ยงต่อโรคหลอดเลือดอุดตันได้เช่นกันค่ะ การตรวจความสมบูรณ์ของเม็ดเลือด เพื่อวิเคราะห์เกี่ยวกับเม็ดเลือดแดง เม็ดเลือดขาว เกร็ดเลือด ถือเป็นการตรวจสุขภาพพื้นฐานทั่วไปในทุกช่วงวัย การตรวจเกี่ยวกับการทำงานของไต การทำงานของตับ โดยบางท่านอาจพบภาวะตับอักเสบ จากการพบว่าปริมาณเอนไซม์ตับสูงกว่าปกติ ซึ่งภาวะตับอักเสบก็มีได้หลายสาเหตุ อาจเกิดจากยาหรืออาหารเสริมที่รับประทานเป็นประจำ จากไวรัสตับอักเสบ หรือจากภาวะไขมันพอกตับ เป็นต้น
นอกจากการตรวจวิเคราะห์ทางเลือดล้วก็จะมีการตรวจปัสสาวะ เพื่อดูความผิดปกติของไต หรือโรคอื่นๆ เช่น การพบน้ำดีในปัสสาวะ เป็นต้น
การตรวจอุจจาระ สามารถตรวจว่าเลือดออกในทางเดินอาหารหรือไม่ หรือที่เรียกว่าการตรวจ Stool Occult Blood เพราะหากมีเลือดออกปริมาณน้อยๆ เราจะไม่สามารถเห็นสีที่ผิดปกติจากอุจจาระได้
- การตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ เป็นการตรวจดูความผิดปกติเบื้องต้นของหัวใจ ซึ่งในผู้สูงอายุก็อาจจะมีความเสี่ยงต่อโรค หัวใจและหลอดเลือดมากกว่าผู้ที่อายุน้อยกว่า แต่ในบางท่านอาจจะมีความจำเป็นในการตรวจคัดกรองเกี่ยวกับหัวใจ และหลอดเลือดเพิ่มเติม เช่น การวิ่งสายพาน การอัลตราซาวด์หัวใจ หรือที่เรียกสั้นๆ ว่า การ ECHO หัวใจ ซึ่งทางโรงพยาบาลก็มีแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทางให้คำปรึกษาเพิ่มเติมให้ค่ะ
- การตรวจวินิจฉัยทางรังสี เช่น การเอกซเรย์ทรวงอก เพื่อดูความผิดปกติของปอด เช่น โรคติดเชื้อจากวัณโรค ถุงลมโป่งพอง หัวใจโต เส้นเลือดในทรวงอกผิดปกติ การอัลตราซาวด์ช่องท้องส่วนบน ส่วนล่าง เพื่อคัดกรองความผิดปกติในช่องท้อง ซึ่งบางท่านอาจไม่มีอาการความผิดปกติใดๆ ก่อนมาตรวจ ซึ่งหากตรวจพบความผิดปกติตั้งแต่ในระยะแรกก็จะทำให้การรักษามีความสำเร็จ โอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนได้น้อย สิ่งผิดปกติที่สามารถตรวจพบจากการอลตราซาวด์ช่องท้องได้ เช่น ไขมันพอกตับ นิ่วในถุงน้ำดี ก้อนที่รังไข่ นิ่วที่ไต เป็นต้น
การตรวจวินิจฉัยทางรังสีที่ช่วยในการคัดกรองสุขภาพ ยังมีอีกหลายอย่าง เช่น การทำอัลตราซาวด์ และเอกซเรย์เต้านม สำหรังคัดกรองมะเร็งเต้านมซึ่งเป็นมะเร็งที่พบได้บ่อยในสตรี ซึ่งการตรวจทางรัวสีสามารถตรวจพบก้อนผิดปกติได้ตั้งแต่ก้อนขนาดเล็กที่ยังไม่สามารถคลำพบได้
ในผู้สูงอายุอาจจะพบความหนาแน่นของมวลกระดูกที่ผิดปกติ โดยเฉพาะในสตรีหลังหมดประจำเดือน สามารถตรวจ วัดระดับความหนาแน่นของมวลกระดูก เพื่อเฝ้าระวังรักษาภาวะมวลกระดูกบางหรือพรุน ซึ่งเสี่ยงต่อการเกิดกระดูกหักได้ง่ายเมื่อมีอุบัติเหตุเพียงเล็กน้อย
สำหรับด้านการส่งเสริมสุขภาพ นอกจากการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมแล้ว การรักวัคซีนเพื่อป้องกันโรคติดเชื้อก็มีความ สำคัญไม่แพ้กัน ในบางท่านหลังจากตรวจเลือดแล้วอาจพบว่ายังไม่ภูมิคุ้มกันต่อโรคนั้นๆ สามารถขอรับคำปรึกษาการรับวัคซีนเพื่อป้องกันโรคนั้นๆ เพิ่มเติม หรือมีข้อมูลที่ชัดเจนว่ายังไม่เคยรับวัคซีนบางตัวก็สามารถปรึกษาเพื่อรับวัคซีนป้องกันโรคได้เช่นกัน เช่น วัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ประจำปี วัคซีนป้องกันไวรัสตับอักเสบ เอ หรือ บี วัคซีนป้องกันหัดเยอรมัน เป็นต้น
ดังที่กล่าวมาแล้วข้างต้น ถึงความสำคัญของการตรวจสุขภาพประจำปี จึงขอเชิญทุกท่านเขารับการตรวจสุขภาพประจำปีกัน เพื่อเตรียมความพร้อมร่างกายให้มีสุขภาพที่ดีกันนะค่ะ
ชั้น 6 โรงพยาบาลสุขุมวิท
เปิดบริการทุกวัน 07.00 - 17.00 น.
โทร. 02-391-0011 ต่อ 225, 227
ติดตามรับข้อมูลข่าวสารอัพเดทจากทางโรงพยาบาล:
